تعیین قیمت یک سنگ قیمتی
تعیین قیمت یک سنگ قیمتی، مانند یک الماس، قبل از خرید آن امری حیاتی است. هر قدر بیشتر در مورد ارزش یک سنگ قیمتی طبیعی بیشتر بدانید، پولی که برای آن خرج خواهید کرد به قاعدهتر خواهد بود.
هر سنگی منحصر به فرد است و عواملی وجود دارند که بر روی قیمت آن اثرگذارند، مانند وزن و اندازه سنگ قیمتی (قیراط)، غلظت و نوا (رنگ)، وجود لکههای داخلی (وضوح و تمیزی) و ابعاد و درخشش (برش). تمرکز بر این عوامل باید برای شما بسیار مهم باشد و سنگ قیمتی طبیعی را انتخاب کنید که استانداردهای شخصی شما را در زمینه زیبایی و ارزش تأمین نماید.
هیچ ترتیب خاصی برای اهمیت چهار عامل فوقالذکر وجود ندارد. برای مثال اگر شما اندازه را به رنگ ترجیح دهید، میتوانید یک یاقوت سرخ دو قیراطی با رنگ ضعیفتر را با همان قیمت یک یاقوت خون کفتری یک قیراطی انتخاب نمایید. این مسائلی مربوط به ترجیحات فردی است، اما همواره به یاد داشته باشید که هر چهار عامل همگی مهم هستند.
قیراط
سنگهای قیمتی، مانند الماس، به قیراط فروخته میشوند که واحدی از وزن است. امروزه یک قیراط دقیقاً برابر با 0.2 گرم میباشد. هر قدر قیراط یک سنگ قیمتی افزایش یابد، قیمت آن با نرخی فزاینده افزایش مییابد. چرا؟ چون هر چقدر سنگ قیمتی بزرگتر باشد به طور فزایندهای نادرتر خواهد بود. برای مثال کمتر از یک در یک میلیون سنگ قیمتی خام یاقوت سرخ استخراج شده به اندازهای بزرگ هستند که بتوان با آن یک سنگ تراش خورده یک قیراطی یاقوت سرخ ساخت. پس به ازای افزایش هر قیراط در وزن، شما عموماً مبلغ بیشتری پرداخت خواهید کرد، نه تنها در کل، بلکه به ازای قیمت هر یک قیراط آن. جدول زیر ارتباط متعارف بین قیمت سنگهای قیمتی با کیفیت برابر و افزایش وزن قیراط برای سنگهای قیمتی نادر و ارزشمندی مانند تساوریت ، یاقوت کبود ، یاقوت سرخ ، زمرد ، الماس ، اسپینل و... را نشان میدهد. اما برای برخی دیگر از سنگها مانند آمیتیست ، سیترین و زیرکن ، قیمت به ازای هر قیراط با افزایش وزن خیلی افزایش نمییابد. حال اجازه دهید مثالی از یک یاقوت سرخ خون کفتری با کیفیت بالای برمهای بزنیم:
وزن قیراط
1
2
3
قیمت به ازای هر قیراط
5.000 دلار
10.000 دلار
20.000 دلار
قیمت کل
5.000 دلار
20.000 دلار
60.000 دلار
قیمت یک یاقوت سرخ 3 قیراطی به دلیل ارزش فزاینده قیمت هر قیراط اضافهتر، خیلی بیشتر از 3 برابر قیمت یک یاقوت سرخ 1 قیراطی با همان کیفیت است.
اکنون اجازه دهید مثالی از زیرکن آبی پررنگ کامبوجی بزنیم:
وزن قیراط
5
10
20
قیمت به ازای هر قیراط
100 دلار
200 دلار
400 دلار
قیمت کل
500 دلار
2.000 دلار
8.000 دلار
همان طور که ملاحظه میفرمایید، قیمت سنگ همگام با افرایش وزن، افزایش مییابد اما نه مانند مثال قبلی، چون زیرکنها در اندازههای بزرگتر نسبت به یاقوت سرخ، آسانتر پیدا میشوند. سایر فاکتورها نیز قیمت هر قیراط را برای هر سنگ قیمتی تعیین مینمایند، مانند تقاضای بازار.
رنگ
در حالی که هیچ سیستم استاندارد شدهای برای قضاوت در مورد رنگ سنگهای قیمتی وجود ندارد، بسیاری از جواهرسازان آن را به عنوان مهمترین معیار برای قیمتگذاری سنگهای قیمتی در نظر میگیرند. رنگی که زنده، یکنواخت و اشباع شده در کل سنگ باشد، یک سنگ قیمتی را ارزشمندتر میکند.
تغییرات در روشنایی محیط باعث تغییرات بصری در رنگ سنگهای قیمتی میشود، بنابراین سنگها با قرار گرفتن در یک پس زمینه خنثی رنگی و در فاصله حدود 10 اینچی منبع نوریِ معادل نور روز و در فاصله 18 اینچی از چشمان بیننده، درجهبندی میشوند. برخی از سنگهای قیمتی رنگ خود را از دست خواهند داد، به عنوان مثال اگر روشنایی محیط از نور روز به نور تابان تغییر کند رنگشان بی رمق میشود، یا سایر تغییرات نوری ممکن است بر روی رنگ آنها تأثیرگذار باشد.
در زمان تشریح رنگ، جواهرسازان در مورد سه ویژگی صحبت میکنند: نما، اشباع شدهگی و نوا.
نما به رنگ پایه یک سنگ قیمتی اشاره دارد. چشم انسان قادر است حدود 150 نمای مختلف را تشخیص دهد؛ به هر حال فقط 31 عدد از آنها به طور گسترده در جواهرشناسی مورد استفاده قرار میگیرند و برای اکثر سنگهای قیمتی کاربرد دارند. سنگهای دارای نماهای خالصتر عموماً ارزشمندتر در نظر گرفته میشوند؛ برای مثال، سبز برای تساوریت ها ، آبی برای یاقوت های کبود و قرمز برای یاقوت های سرخ. بعضی وقتها ردپای رنگهای دیگر نیز وجود دارد. تساوریت ها ممکن است در دامنه ای از سبز مایل به زرد تا سبز مایل به آبی، یاقوت های کبود از آبی متمایل به ارغوانی تا آبی مایل به سبز و یاقوت های سرخ از قرمز مایل به نارنجی تا قرمز مایل به ارغوانی، قرار گیرند.
نما به صورت موقعیت رنگ در چرخ رنگ یا مکان طیفی یک احساس صورت گرفته از رنگ تعریف شده است.
هر سنگ قیمتی متشکل از یک ترکیب منحصر به فرد از مواد معدنی میباشد. این امر باعث ایجاد شکستگیهای کوچک و یا نقصهای معدنی میشود که "آخال" نامیده میشوند. با استفاده از ذره بین و یا با نگاه دقیق، جواهرشناسان آخالها و همچنین لکهها یا بینظمیهای سطحی در سنگهای قیمتی را شناسایی مینمایند. درجهبندی وضوع و تمیزی سنگها در دامنهای از IF (درون بی عیب و نقص) تا I (پر از آخال) گسترده شده است.
در مورد الماسها، نوع و مکان آخالها بسیار مهمتر از وجود آن آخالها بر روی سنگ قیمتی است. مهم است که هر یک از آخالها خیلی عمیق در سنگ نفوذ نکرده باشند، زیرا این ممکن است بر دوام سنگ اثرگذار بوده و موجب ترک یا شکستگی در آن شود. رنگهای عمیقتر میتوانند عیوب را بهتر پوشش دهند، بنابراین در سنگهای رنگی روشنتر بسیار مهمتر است که آنهایی را انتخاب کنیم که لکهها و آخالهای کمتری داشته باشند.
بی عیبی در سنگهای قیمتی بسیار کمتر از الماسها میباشد. سنگهای قیمتی با آخالهای کم یا بدون آخال موجود میباشند، اما آنها معمولاً بسیار گرانتر هستند. حتی اغلب سنگهای قیمتی با کیفیت نیز تا حدی دارای لکه میباشند. عموماً یاقوت های کبود در جواهرسازی گرایش به سطوح تمیزی بالاتری نسبت به یاقوت های سرخ دارند. یاقوت های کبود با درونی بی عیب خیلی نادر هستند، اما یاقوتهای سرخ با درونی بی عیب به شدت کمیاب هستند. وقتی که وضوح یک سنگ قیمتی رنگی مورد توجه قرار میگیرد، شما باید انتظارات خود را در برابر استاندارد آن نوع از سنگ بسنجید. برخی انواع سنگهای قیمتی، مانند آکوامارین، توپاز آبی و سیترین به طور طبیعی دارای لکههای کمتری میباشند، در حالی که سایر سنگهای قیمتی مانند زمرد و یاقوت سرخ گرایش به داشتن نرخ بالاتری از آخالهای قابل قبول دارند.
در زیر جدولی قرار دارد که درجه وضوح و تمیزی سنگهای قیمتی را تشریح مینماید.
کامل (IF)
کاملاً تمیز با چشم غیرمسلح و با بزرگنمایی 10 برابری اما نه لزوماً با بزرگنمایی 20 برابری.
بسیار بسیار کم لکه
(VVS1)
کاملاً تمیز با چشم غیرمسلح اما نه لزوماً با بزرگنمایی 10 برابری.
لکههای ناچیز
(VVS2)
لکههای خیلی خیلی کوچک، غالباً قابل مشاهده از زوایای جانبی.
لکههای بسیار کم
(VS)
لکههای قابل رویت فقط از طریق بررسی نزدیک اما نه خیلی جدی در نگاه عادی.
لکههای کم
(SI)
لکههای بیشتر نسبت به VS اما خیلی به طور جدی بر زیبایی سنگ قیمتی در نگاه عادی اثرگذار نیست.
لکه دار (I)
لکهها به وضوح قابل مشاهده هستند، آنها بر انعکاسهای رنگ و زیبایی سنگ قیمتی اثر گذاشتهاند.
برش
هیچ سیستم درجهبندی پذیرفته شده عمومی برای برش سنگهای قیمتی وجود ندارد. به هر حال، برش یک سنگ قیمتی به ابعاد و قرینههای آن اشاره دارد. سنگهای قیمتی رنگی ارزشمند مانند الماسها معمولاً لوح (table)، تاج (crown)، کمربند (girdle)، خیمه (pavilion) و انتهاء (culet) خواهند داشت.
برخلاف الماسها، سایر سنگهای قیمتی یک برش هندسی ایدهآل برای به حداکثر رساندن درخشندگی ندارند. برای سنگهای قیمتی یک برش با کیفیت بالا، کمترین لکهها و آخالها را آشکار میکند، عمده وزن سنگ را در زمان نصب آن در جواهر به نمایش میگذارد و بیشترین یکنواختی رنگ را نشان میدهد.
وقتی که برش "کم عمق" باشد ما میتوانیم چیزی را ببینیم که آن را روزنهای در یک سنگ قیمتی رنگی مینامیم. رنگ بدنه آبگونه است و باعث میشود نور از بدنه اصلی به بیرون تراوش کند. گسترش نامی است که مورد استفاده قرار میگیرد وقتی که سنگهای قیمتی رنگی با خیمه بسیار عمیق تراشیده میشوند. این کار رنگ بدنه را تیرهتر به نظر میرساند.
یک سنگ قیمتی با برش مناسب در تمام ابعاد خود قرینه است و متعادل ظاهر میشود و سطوح آن نور را در طول سطح به یکسان بازتاب میدهند که باعث درخشندگی مناسبی میشود. این موضوع با نگاه کردن به سطح بالایی سنگ و تعیین درصد بازگشت نور ارزیابی میشود.
برش سنگ بر روی عمق رنگ آن اثرگذار است، برش هر چه عمیقتر باشد، رنگ نیز عمیقتر خواهد بود. در یک سنگ قیمتی با بیشترین اشباع شدهگی رنگ، یک برش کم عمق اجازه خواهد داد تا نور بیشتری نفوذ کند، در حالی که در یک سنگ قیمتی با اشباع شدهگی کمتر، یک برش عمیقتر، میتواند زنده بودن آن را افزایش دهد.
نظرات شما عزیزان:
:: برچسبها: تعیین قیمت یک سنگ قیمتی,